Muzeum burmistrza Palangi Jona Šliūpo
Muzeum burmistrza Palangi Jona Šliūpo – otwarta przestrzeń spotkań, gdzie różne opinie, społeczności i pokolenia mogą się wzajemnie wysłuchać, uczyć się, odkrywając siebie i innych. Dom Jono Šliūpo jest dziś otwarty na aktualne, nie zawsze wygodne historie lub współczesne tematy, różnorodność stylów artystycznych i ekspresji idei, dialog i szacunek dla odmiennych opinii. Jest to dom, w którym schronienie znajdują zarówno historie opowiadane przez artefakty, jak i artyści oraz inni twórcy, którzy w swojej twórczości często poruszają problemy społeczne i konflikty nie zawsze wygodne dla społeczeństwa.
Budynek muzeum to parterowa drewniana willa z mansardą, zbudowana pod koniec XIX wieku na zlecenie hrabiów Tiškevičius. Najbardziej okazałą częścią budynku jest południowo-wschodnia fasada z ozdobnymi gzymsami, balkonem, profilowanymi obramowaniami okien z ażurowymi nadprożami i rombowymi okienkami na poddaszu. Hrabiowie Tiškevičiai mieli szczególne znaczenie dla modernizacji Palangi i rozwoju infrastruktury kurortu. Ród hrabiów Tiškevičiai wynajmował swoje wille w Palandze dworzanom, a ci z kolei – przybywającym do kurortu wczasowiczom.
W latach pierwszej wojny światowej w budynku mieściło się niemieckie biuro topograficzne, które rejestrowało zmiany linii brzegowej po burzach. Po włączeniu Palangi do terytorium niepodległej Litwy wiele willi i pensjonatów zmieniło właścicieli. W latach 1931–1944 w willi zamieszkał Jonas Šliūpas (1861–1944) wraz z rodziną. W 1933 roku, po nadaniu Palangai praw miejskich, pierwszym burmistrzem miasta został Jonas Šliūpas, który z przerwami kierował miastem od 1933 do 1941 roku. Pełniąc funkcję burmistrza, J. Šliūpas urządził w swoim domu gabinet, w którym omawiał z mieszkańcami Palangi i rozstrzygał sprawy dotyczące działalności miasta i aktualne dla mieszkańców kwestie. W obliczu zbliżającej się drugiej okupacji sowieckiej w 1944 roku rodzina Šliūpų opuściła dom i wyjechała do Brėgencu (Austria). J. Šliūpas zmarł 6 listopada 1944 roku w Berlinie (Niemcy) i został pochowany na cmentarzu narodowym w Chicago (USA).
Od 7 lipca 1989 roku w tym budynku działa muzeum. W 2020 roku dom-muzeum dr. Jono Šliūpo został przemianowany na Muzeum Burmistrza Palangi Jono Šliūpo. W latach 2022–2023 budynek został odnowiony. Po renowacji w budynku muzeum zainstalowano zewnętrzną windę dla osób niepełnosprawnych, odrestaurowano i wyremontowano cenne elementy budynku, zachowano i ujawniono jego cenne cechy, poprawiono właściwości energetyczne budynku. Dużo uwagi poświęcono również odnowieniu przestrzeni wystawienniczej, wyposażono sale edukacyjne i powiększono pomieszczenia przeznaczone na wystawy czasowe. W drodze do muzeum, od strony ulicy Vytauto, odwiedzających wita odnowiony pomnik Jonasa Šliūpo. Autorami pomnika są rzeźbiarze Aloyzas Toleikis i Donatas Lukoševičius, a architektką – Jolanta Galdikienė.
Jonas Šliūpas – wolnomyśliciel, propagator idei Litwy, bojownik o litewskość, mieszkaniec Litwy i USA, urodził się 6 marca 1861 r. we wsi Rakandžiai, w gminie Gruzdžiai, w powiecie sziaulińskim. Był imponującą osobowością, autorem wielu książek, wydanych gazet, spotkał wielu ludzi, działał na wielu płaszczyznach. Jonas Šliūpas był człowiekiem wolnym, pełnym pomysłów, choć część jego zamysłów była nowoczesna i akceptowalna, część jednak nie odpowiadała konserwatywnym oczekiwaniom społeczności. Był doskonałym mówcą, jego życie pełne było ekstremalnych sytuacji, różnorodnych sporów, ale zawsze kierował się dobrymi intencjami i ideami swojego życia.
Dzisiaj, odwiedzając muzeum, poczujesz ducha tej postępowej i bezkompromisowej osobowości. W domu Jona Šliūpo prezentowane są wystawy znanych artystów światowych i litewskich, historia i autentyczne artefakty.
W pobliżu muzeum znajduje się wystawa „Kas išsigando Šliūpo” (Kto bażył się Šliūpo). Korzystając z komiksów autorstwa Miglės Anušauskaitės, w zabawny sposób i bez heroizowania, odkrywamy różnorodną, nie zawsze „wygodną” osobowość Jona Šliūpo.
Muzeum to miejsce spotkań, w którym społeczności, znani litewscy artyści, historycy, kulturoznawcy i inni twórcy poprzez praktyki kulturalno-twórcze badają aktualne kwestie tożsamości historycznej i kulturowej mieszkańców i regionu, aktualizują wydarzenia i osobistości, reflektując i poszukując nowych znaczeń lokalizacji. Dom Jono Šliūpo jest dziś otwarty na aktualne, nie zawsze wygodne historie lub współczesne tematy, różnorodność stylów artystycznych i ekspresji idei, dialog i szacunek dla odmiennych opinii, gdzie różne społeczności i pokolenia uczą się, odkrywając siebie i innych. Muzeum organizuje wycieczki, prowadzi zajęcia edukacyjne i warsztaty twórcze dla uczniów i młodzieży, współpracuje z partnerami społecznymi, poprawia dostępność muzeum dla osób o specjalnych potrzebach.
Adres i kontakt
Vytauto g. 23A, Palanga
+370 612 86114
https://lnm.lt/muziejai/jono-sliupo-muziejus
Facebook – www.facebook.com/sliupomuziejus
Instagram – www.instagram.com/sliupomuziejus
Godziny
Środa–piątek 10–17
Sobota 11–17
W niedzielę 11–16
Cena biletu dla dorosłych 4 EUR.
Informacje na temat cen biletów i obowiązujących zniżek można uzyskać pod adresem https://bilietai-jsm.lnm.lt
W ostatnią niedzielę miesiąca wstęp do muzeum jest bezpłatny.
